Miejsce w Kościele katolickim

 

Formacja duchowa, którą oferuje Opus Dei, uzupełnia pracę duszpasterską realizowaną przez kościoły lokalne. Osoby, które wstępują do Opus Dei, pozostają wiernymi własnej diecezji.

 

 

Opus Dei zostało założone w 1928 r. W 1941 r. uzyskało aprobatę Biskupa Madrytu, a w 1947 r. Stolicy Świętej. Od 1982 jest Prałaturą Personalną Kościoła Katolickiego.

Sobór Watykański II stworzył formę prawną dla prałatur personalnych, aby umożliwić rozwój szczególnych inicjatyw duszpasterskich Prałatury personalne są częścią struktur hierarchicznych Kościoła. Składają się ze świeckich i księży, którzy pod władzą prałata współpracują organicznie, spełniając szczególne zadania powierzone prałaturze.

Działalność Opus Dei skupia się na formowaniu wiernych prałatury, aby rozwijali, każdy we właściwym sobie miejscu Kościoła i społeczeństwa, różnorodne inicjatywy apostolskie, szerząc wokół ideał powszechnego powołania do świętości.

Zadanie apostolskie członków prałatury, jak wielu innych wiernych, dąży do ożywienia życia chrześcijańskiego. To, dzięki Bogu, przynosi pożytek parafiom i wspólnotom lokalnym. Jego owocami są nawrócenia, częstsze uczestnictwo we Mszy św., bardziej regularne przystępowanie do pozostałych sakramentów, rozprzestrzenianie się Ewangelii w środowiskach często oddalonych od wiary, inicjatywy społeczne dla najbardziej potrzebujących, współpraca w katechezach i innych zajęciach przyparafialnych, współpraca z organizmami diecezjalnymi.

To apostolstwo osób z Opus Dei rozwija się wewnątrz specyficznego charyzmatu prałatury: uświęcania pracy i życia codziennego.

Władze Opus Dei dbają o jedność między wszystkimi wiernymi prałatury a duszpasterzami diecezjalnymi. Zachęcają wiernych do pogłębiania wiedzy o zaleceniach biskupów diecezjalnych i Konferencji Episkopatu oraz przypominają o potrzebie wcielania ich w życie, każdemu według jego osobistej sytuacji rodzinnej i zawodowej.

Ze względu na charakter wyłącznie duchowy jej misji, prałatura nie zabiera głosu w sprawach doczesnych. Gdy stykają się z nimi wierni prałatury, działają wtedy zawsze z pełną wolnością i osobistą odpowiedzialnością.

Statuty określają, że w tym co dotyczy działalności zawodowej i przekonań społecznych, politycznych, itp., wierni prałatury, w granicach wyznaczonych przez doktrynę katolicką na temat wiary i obyczajów, posiadają tę samą pełnię wolności, jak pozostali obywatele katolicy. Władze prałatury są zobowiązane do całkowitego powstrzymania się nawet od doradzania w tych sprawach.

Działalności

 

Święty Josemaría napisał w 1933 roku: „konieczne jest, abym był świętym, mistrzem oraz przewodnikiem świętych”. Po tym, jak św. Josemaría został kanonizowany słowa te przybierają nową wartość. Uwagę kierujemy teraz w stronę wielu osób, które przez jego pisma lub bezpośrednie obcowanie z nim podjęły się wezwania, dzięki łasce Bożej, dążenia do świętości.

 

„Zasadnicza działalność Opus Dei polega na udzielaniu swoim członkom i osobom, które tego sobie życzą, środków duchowych niezbędnych do dobrego życia chrześcijańskiego pośród świata” — tłumaczył założyciel.

Środki formacyjne

Wierni prałatury uczestniczą w cotygodniowych spotkaniach, zwanych również kręgami, na których omawia się zagadnienia doktrynalne i ascetyczne. Raz na miesiąc uczestniczą też w dniu skupienia, który polega na przeznaczeniu kilku godzin wyłącznie na modlitwę osobistą i rozważania tematów dotyczących życia chrześcijańskiego. Poza tym uczestniczą co roku w rekolekcjach, trwających od 3 do 5 dni.

Podobne środki formacyjne posiadają współpracownicy, młodzież uczestnicząca w pracy apostolskiej i wszystkie osoby które zechcą w nich uczestniczyć.

Środki formacyjne udzielane są w ośrodkach Opus Dei i w innych miejscach, uznanych za odpowiednie. Na przykład, krąg może się odbyć w domu któregoś z uczestników; dzień skupienia – w kościele parafialnym za zgodą księdza proboszcza, itp.

Apostolstwo

Ewangelizacja, którą każdy członek Prałatury realizuje osobiście w swoim otoczeniu, jest najważniejszym apostolstwem Opus Dei. Chodzi o działanie przez przykład i pomoc w pracy, w zwykłych okolicznościach, w jakich znajduje się każdy.

Skutkiem tego apostolstwo prowadzone przez wiernych Opus Dei nie ogranicza się do jakiegoś szczególnego pola działania, jak edukacja, pomoc chorym czy opieka nad niepełnosprawnymi. Prałatura chce przypominać, że wszyscy chrześcijanie, bez względu na rodzaj ich zajęcia, muszą współpracować dla rozwiązania w sposób chrześcijański problemów społecznych i powinni służyć nieustannym świadectwem wiary tam, gdzie się znajdują.

Dzieła korporacyjne

Dziełami apostolstwa korporacyjnego są przedsięwzięcia prowadzone przez członków Opus Dei wraz z innymi osobami. Przedsięwzięcia takie mają gwarancję Prałatury, która bierze na siebie wszystko, co jest związane z ich chrześcijańskim ukierunkowaniem. Są inicjatywami o charakterze świeckim, nienastawionymi na zysk i prowadzonymi dla apostolstwa i służby.

Wśród dzieł korporacyjnych znajdują się instytucje edukacyjne i pomocnicze, jak szkoły, uniwersytety, ośrodki promocji społecznej dla kobiet, przychodnie lekarskie w ubogich regionach, szkoły dla rolników, ośrodki kształcenia zawodowego, domy studenckie, domy kultury, itd. Prałatura nie zajmuje się nigdy firmami komercyjnymi, jednostkami nastawionymi na zysk ani przedsięwzięciami o celach politycznych.

Pełna odpowiedzialność za działalności i zarząd nad dziełami korporacyjnymi należy do osób, które je utworzyły, a nie do Opus Dei. Każda inicjatywa finansuje się w taki sam sposób, jak każda inna inicjatywa tego rodzaju: z opłat uczestników, dzięki pomocy, ofiarom, darowiznom, itd.

Często dzieła apostolstwa korporacyjnego są deficytowe z powodu charakteru prowadzonej działalności oraz dlatego, że ich celem nie jest osiągnięcie zysku. Dlatego zwykle otrzymują oficjalne subwencje, które władze publiczne przewidują dla działań w interesie społecznym. Innym źródłem ich finansowania jest pomoc fundacji prywatnych oraz przedsiębiorstw. Inicjatywy takie są również finansowane dzięki darowiznom wiernych Opus Dei, współpracowników i wielu innych osób.

 

Duch

 

Opus Dei pomaga spotkać Chrystusa w pracy, w życiu rodzinnym i w innych codziennych zajęciach.

 

Wszyscy ochrzczeni są powołani do pójścia za Chrystusem, do życia chrześcijańskiego i do głoszenia Ewangelii. Celem Opus Dei jest przyczynienie się do tej posługi ewangelizacyjnej Kościoła Katolickiego, ucząc wiernych każdego stanu życia w zgodzie z wiarą w zwykłych okolicznościach, a szczególnie poprzez uświęcanie pracy.

Niektóre cechy ducha Opus Dei:

Synostwo Boże: „Synostwo Boże jest podstawą ducha Opus Dei”, głosi jego założyciel. Od chrztu świętego chrześcijanin jest synem Boga. Formacja przekazywana przez Prałaturę wzmacnia u wiernych żywe poczucie godności dzieci Bożych i pomaga żyć w zgodzie z nią. Rozpala zaufanie Bożej Opatrzności, prostotę w obcowaniu z Bogiem i z innymi, głębokie poczucie godności osobistej i braterstwa z ludźmi, prawdziwą miłość chrześcijańską do świata i do jego stworzeń, pogodę ducha i optymizm.

Zwyczajne życie. „Musimy się uświęcać wśród rzeczy materialnych, służąc Bogu i wszystkim ludziom.” – mówił św. Josemaria. Rodzina, małżeństwo, praca, zadanie spełnianie w każdej chwili są zwykłymi możliwościami obcowania z Jezusem i naśladowania Go, starając się doskonalić serdeczność, cierpliwość, pokorę, pracowitość, sprawiedliwość, radość i ogólnie cnoty ludzkie i chrześcijańskie.

Uświęcanie pracy. Szukać świętości w pracy oznacza starać się wykonywać ją dobrze, z kompetencją zawodową i ze zmysłem chrześcijańskim, czyli z miłości do Boga i dla służenia ludziom. W ten sposób zwykła praca zamieni się w miejsce spotkania z Chrystusem.

Modlitwa i ofiara. Środki formacyjne Opus Dei przypominają o potrzebie dbania o modlitwę i pokutę, które są niezbędnymi elementami życia chrześcijańskiego. Wierni Prałatury uczestniczą codziennie we Mszy świętej, poświęcają pewien czas na czytanie Ewangelii, przystępują często do sakramentu spowiedzi, praktykują pobożność maryjną. Dla naśladowania Chrystusa starają się też ofiarować małe umartwienia, szczególnie takie, które ułatwiają spełnianie obowiązków i uprzyjemniają życie innym, jak np. post i jałmużna.

Jedność życia. Założyciel Opus Dei wyjaśniał, że chrześcijan nie może „prowadzić podwójnego życia: z jednej strony życia wewnętrznego, związanego z Bogiem; a z drugiej, osobno, życia rodzinnego, zawodowego czy społecznego.” Wręcz przeciwnie, zaznaczał św. Josemaria, „jest tylko jedno życie, uczynione z ciała i ducha, i ono właśnie musi być – duszą i ciałem – święte i pełne Boga.

Wolność. Wierni Opus Dei są obywatelami, którzy cieszą się tymi samymi prawami i posiadają te sami obowiązki co podobni im inni obywatele. Jeśli prowadzą działalność polityczną, ekonomiczną, kulturalną, itp., działają z tą samą wolnością i odpowiedzialnością osobistą, bez wciągania Kościoła czy Opus Dei w swoje decyzje ani przedstawiać ich jako jedynych prawidłowych w świetle wiary. Tak wyraża się szacunek dla wolności i cudzych opinii.

Apostolstwo. Kto poznaje Chrystusa, odkrywa skarb, którego nie może zatrzymać dla siebie. Chrześcijanie są świadkami Jezusa Chrystusa i szerzą jego przesłanie pełne nadziei wśród krewnych, przyjaciół i kolegów z pracy, za pomocą przykładu i odpowiednich słów. Mówi założyciel: „Idąc ramię w ramię za tymi samymi dążeniami z naszymi kolegami, przyjaciółmi czy krewnymi, będziemy mogli pomoc im dojść do Chrystusa.” Ta chęć odkrycia innym Chrystusa jest nieodłączna od pragnienia rozwiązania potrzeb materialnych i problemów społecznych otoczenia.

 

Osoby z Opus Dei

 

Z 85.000 członków 98% to świeccy, kobiety i mężczyźni, w większości żyjący w małżeństwie. Pozostałe 2% to księża.

 

Świeccy i księża

Do Opus Dei należą: prałat, prezbiterium czyli własny kler i świeccy — kobiety i mężczyźni. W Opus Dei nie istnieją różne klasy członków. Istnieją po prostu różne sposoby przeżywania tego samego powołania, według osobistych okoliczności.

Większość wiernych (obecnie ok. 70%) to członkowie supernumerariusze. Najczęściej są to zamężne kobiety i żonaci mężczyźni. Dlatego podstawową częścią ich misji jest uświęcanie obowiązków rodzinnych.

Pozostali członkowie Opus Dei to mężczyźni i kobiety, którzy żyją w celibacie, ze względów apostolskich. Przyłączeni mieszkają wraz ze swoją rodziną lub tam, gdzie wymagają tego okoliczności zawodowe.

Numerariusze zwykle mieszkają w ośrodkach Prałatury, ponieważ ich sytuacja pozwala na pełną dyspozycyjność dla opieki nad pracami apostolskimi i dla formowania pozostałych członków prałatury. Numerarie pomocnicze poświęcają się zasadniczo pracom domowym w siedzibach ośrodków Prałatury. Jest to ich zwykła praca zawodowa.

Kler Prałatury wywodzi się ze świeckich numerariuszy i przyłączonych członków Opus Dei, którzy z własnej woli są gotowi zostać kapłanami i którzy, po kilku latach przynależności do prałatury i po ukończeniu kursów przygotowujących do kapłaństwa, zostali zaproszeni do tego przez prałata. Są wyświęceni, aby pełnić posługę kapłańską dla wiernych Prałatury i otaczać opieką duchową podejmowane przez nich inicjatywy apostolskie.

Rodzinny klimat 

Charakterystyczną cechą Opus Dei jest klimat rodziny chrześcijańskiej. Ten rodzinny ton występuje w stosunkach między wiernymi i w działaniach organizowanych przez Prałaturę. Wyraża się w rodzinnym cieple jego ośrodków, w obcowaniu z prostotą i zaufaniem, i w licznych drobnych przysługach, w wyrozumiałości i delikatności życia codziennego.

Konkretne dane

Do Prałatury należy około 85.000 osób, z których około 1.900 stanowią kapłani. W przybliżeniu połowę wiernych stanowią kobiety i połowę mężczyźni. Rozkład wiernych według kontynentów wygląda w przybliżeniu następująco:

Afryka: 1 800

Azja i Oceania: 4 800

Ameryka: 29 400

Europa: 49 000

 

Przystąpienie do Opus Dei

 

Aby przystąpić do Opus Dei, wymaga się powołania nadprzyrodzonego: bycia wezwanym przez Boga do oddania całego życie na Jego służbę i do głoszenia prawdy, że wszyscy ludzie mogą osiągnąć świętość w pracy i w codziennym życiu.

Powołanie świeckie

Gdy ktoś przyłącza się do Opus Dei, pozostaje cały czas obywatelem i zwykłym wiernym. Dalej przynależy do własnej diecezji i może angażować się w działalność polityczną, religijną czy kulturalną według swojego uznania. Więź z Prałaturą ma charakter umowy i nie zakłada składania ślubów (ubóstwa, czystości i posłuszeństwa) właściwych zakonom religijnym.
Przyłączenie do Dzieła nie oznacza zerwania z poprzednim życiem: nowy wierny nie zmienia swojej pracy ani nie zrywa z poprzednimi obowiązkami natury społecznej. Nie oddala się od świata, ale w nim żyje. Powołanie do Opus Dei polega na umiejętności spotkania Boga w codziennym życiu – w domu, na ulicy i w pracy – i ukazywania innym atrakcyjności życia, w którym znajduje się miejsce dla Pana.

Dlatego Opus Dei zachęca swych członków do walki o świętość i do pomocy innym w jej zdobyciu, w małych rzeczach każdego dnia – w obowiązkach, w przeciwnościach, w zajęciach rutynowych… Jako zwykli obywatele katolicy, osoby z Opus Dei żyją swym powołaniem z naturalnością i nie ujawniają bez konieczności przynależności do Prałatury, choć nigdy jej nie ukrywają. Ich codzienna praca i ich wysiłek w szerzeniu wiary chrześcijańskiej powinny być podstawowym świadectwem ich oddania Bogu.

Zobowiązania

Osoby z Opus Dei otrzymują różne środki formacji duchowej, doktrynalnej i apostolskiej, dopasowane do ich konkretnych okoliczności i potrzeb. Studia filozoficzne i teologiczne, które realizują, są zgodne z zaleceniami Kościoła.

Każda osoba w Opus Dei posiada plan życia duchowego – czyli określone momenty na spotkanie z Bogiem – do których zwykle należą uczestnictwo we Mszy Świętej i przystąpienie do Komunii, częsta Spowiedź, czytanie Pisma Świętego i innych tekstów duchowych, odmawianie Różańca i poświęcenie pewnego czasu na modlitwę.

Poprzez radosne życie, będące skutkiem oddania się Bogu i ludziom, próbuje się przyjąć Krzyż Chrystusa, obecny we wszystkich chwilach dnia. Wierni Opus Dei są świadomi odpowiedzialności spoczywającej na każdym chrześcijaninie, polegającej na szerzeniu nauki Chrystusa między wszystkimi w ich otoczeniu. Ta „odpowiedzialność apostolska” to fundamentalna część powołania chrześcijańskiego i w konsekwencji powołania do Opus Dei.

Opus Dei zachęca wszystkich wiernych do życia tymi zobowiązaniami w duchu całkowitej wolności.

Osoba prosząca o przyłączenie do Opus Dei jest świadoma posiadania powołania Bożego, które jest szczególną formą powołania chrześcijańskiego otrzymanego przy chrzcie, które polega na dążeniu do świętości i  na uczestnictwie w posłaniu Kościoła według ducha, jaki Pan objawił św. Josemarii.

Aby należeć do Opus Dei, wymaga się prośby z pełną wolnością, z osobistym przekonaniem otrzymania powołania Bożego, oraz zgody władz prałatury. Prośbę przedstawia się na piśmie, a zgodę można otrzymać najwcześniej po sześciu miesiącach.

Po okresie co najmniej roku, zainteresowany może przyłączyć się tymczasowo do Prałatury poprzez formalną deklarację o charakterze umowy, odnawialną co roku. W zgodzie z prawem kanonicznym nikt nie może przyłączyć się do Prałatury przed ukończeniem 18 lat. Ostateczna inkorporacja ma miejsce co najmniej 5 lat po przyłączeniu się tymczasowym.
Przyłączenie do Opus Dei zakłada ze strony Prałatury zobowiązanie do zapewnienia zainteresowanemu odpowiedniej formacji w wierze katolickiej i w duchu Opus Dei; jak też konieczną opiekę duchową, poprzez kapłanów prałatury.

Ze strony zainteresowanego umowa niesie ze sobą zobowiązanie do pozostania pod zwierzchnictwem Prałata, w tym co dotyczy celów prałatury i przestrzegając prawa, którymi ta się kieruje.

Więź z prałaturą wygasa na koniec okresu umowy, lub wcześniej, jeśli taka jest wola zainteresowanego, za zgodą władz prałatury. Odejście z Prałatury pociąga za sobą wygaśnięcie wzajemnych praw i obowiązków.