Pierwsi chrześcijanie nie zwracali zbytnio uwagi na miejsca męki i śmierci Chrystusa. Zbyt bliskie wydawało im się przyjście Zbawiciela na ziemię. Dopiero w IV wieku Euzebiusz i św. Hieronim wspominają o pątnikach, którzy z całego świata przychodzili, by pokłonić się Jezusowi w miejscach, gdzie cierpiał.
Wyraźne ślady czczenia Drogi Krzyżowej znajdujemy w XII wieku. Nie znano jednak autentycznej Drogi; trudność tkwiła w ustaleniu, gdzie leżało pretorium Piłata (czy w zamku Antonia, czy w pałacu Heroda, na górze Synaj czy w dolinie Tyropeonu koło Wieczernika?).
Kult Drogi Krzyżowej został rozpropagowany przez franciszkanów, którzy w okresie Wielkiego Tygodnia upamiętniali epizody z ostatnich dni Pana Jezusa. Jako strażnicy miejsc świętych ułatwiali przeżywanie Via Dolorosa pielgrzymom, a następnie wpadli na pomysł, by Drogę Krzyżową za pomocą obrazów czy rzeźb odprawiać w miejscu zamieszkania: w kościele lub na otwartej przestrzeni.
Dzisiejsza forma nabożeństwa Drogi Krzyżowej pochodzi z XVIII wieku. Do jej urzeczywistnienia przyczynili się święci: Franciszek, Bernard z Clairvaux, Anzelm, Brygida Szwedzka.
Historycznie i topograficznie uzasadnienie mają następujące stacje: 1. skazanie na śmierć, 2. wzięcie krzyża, 5. pomoc Cyrenajczyka, 8. spotkanie niewiast, 10. obnażenie z szat, 11. przybicie do krzyża, 12. śmierć na krzyżu, 13. zdjęcie z krzyża, 14. złożenie do grobu. O pozostałych stacjach mówi tradycja, uwydatniając najgłębsze przekonanie chrześcijan o istocie, sensie i konieczności cierpienia wraz z męką Chrystusa.
Ks. Józef Andruszewski SAC
Miejsca Święte, nr 77