Kościół od starożytności, przynajmniej od V wieku, obchodzi ustanowienie Eucharystii w Wielki Czwartek, odprawiając wieczorem uroczystą Mszę św. jako Paschę Nowego Zakonu, połączoną z procesją eucharystyczną. Dzień ten nazywano Dies Natalis Calicis (Dzień Narodzin Kielicha).
W XII wieku, w reakcji na herezje zaprzeczające rzeczywistej obecności Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie, potęguje się pobożność eucharystyczna, przy czym zaznacza się nowa tendencja, która coraz bardziej czyni z Eucharystii przedmiot kultu, gdy w starożytności uważano ją nade wszystko jako Świętą Czynność.
W XIII wieku doszło do ustanowienia specjalnego święta na cześć Najświętszego Sakramentu, które nazwano Bożym Ciałem. Promotorką tego święta była augustianka belgijska św. Juliana z Mont-Cornillon (1192-1258). Od 16 roku życia miewała dziwną wizję. Ukazywała się jej często jakaś gwiazda, jakby księżyc w pełni, mająca jednak jedną ciemną plamkę. Dopiero w 1210 r. zostało jej objawione, co ta wizja oznacza: glob księżycowy to Kościół wojujący, rozjaśniony promienną radością przez święta, wśród których brakuje jednak jednego – uroczystości ku czci Eucharystii.
Po 20 latach wahań św. Juliana, zostawszy przełożoną klasztoru, zdecydowała się wyjawić swe objawienia kilku duchownym, wśród których byli m.in. ks. Jan z Lausanne, kanonik przy kościele Św. Marcina w Liege (Leodium), o. Hugo z Saint-Cher, prowincjał dominikański, i archidiakon Jakub Pantaleon z Troyes. Uznali oni, że projekt święta ku czci Eucharystii jest z Bożego natchnienia. Przekonał się również bp Robert z Torote, biskup Liege, i w 1246 r. ustanowił na terenie swojej diecezji święto Bożego Ciała, które zaczęto obchodzić w roku następnym. Biskup zatwierdził też oficjum brewiarzowe, ułożone w porozumieniu ze św. Julianą. Kiedy ks. Hugo z Saint-Cher został kardynałem, jako legat papieski wprowadził to święto w krajach swojej legacji, to jest w Niemczech, Dacji, Czechach, Morawach i Polsce.
W 1261 r. został papieżem dawny archidiakon Jakub Pantaleon. 11 sierpnia 1264 r. Urban IV (takie imię przyjął on sobie), będąc w Oryieto, rozciągnął święto Bożego Ciała, bullą Transiturus, na cały Kościół. Podał następujące racje: przeciwstawienie się błędom heretyków, zadośćuczynienie za zniewagi wyrządzane Panu Jezusowi w Najświętszym Sakramencie, godne uczczenie pamiątki ustanowienia Eucharystii, która w Wielki Czwartek, ze względu na charakter Wielkiego Tygodnia, nie może być uroczyście obchodzona. Urban IV wkrótce potem umarł, a jego bullę ogłosił dopiero w 1317 r., włączając ją w kodeks prawa kanonicznego, tzw. Klementyny, papież Bonifacy IX. Święto obchodzono w czwartek po oktawie uroczystości Trójcy Świętej, a potem, gdy zniesiono oktawę, w czwartek po tej uroczystości.
W 1320 r. wprowadzono w Kościele procesję Bożego Ciała poza terenem świątyń, z udziałem całego duchowieństwa, władz cywilnych i wojska, cechów, stowarzyszeń itp., by oddać publiczny hołd Panu Jezusowi w Najświętszym Sakramencie. Od XVI wieku procesja ta była uświetniana w niektórych krajach, również w Polsce, przez inscenizacje. W XVI wieku wprowadzono zwyczaj wystawiania Najświętszego Sakramentu przez całą oktawę Bożego Ciała, który w Polsce pozostał, wraz z procesją eucharystyczną dookoła kościoła, mimo zniesienia oktawy liturgicznej.
Obecnie święto Bożego Ciała nosi oficjalnie nazwę: uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Przez swój udział we Mszy św. i procesji eucharystycznej okazujemy swoją wiarę i radość, że Jezus Chrystus pozostaje wśród nas w Najświętszym Sakramencie błogosławiąc nam i dając zadatek przyszłej chwały.
|